Uykuda inleme sesi neden olur ve nasıl önlenir?

Gece boyunca tekrarlanan inilti benzeri seslerle kendini gösteren catathrenia, kişinin genellikle farkında olmadığı bir uyku bozukluğudur. Bu durum solunum düzenindeki geçici değişikliklerden kaynaklanır ve uyku partnerlerini rahatsız edebilse de çoğunlukla zararsızdır. Altta yatan nedenler, tedavi seçenekleri ve yönetim stratejileri hakkında detaylı bilgiler aşağıda sunulmuştur.

24 Kasım 2025

Uykuda İnleme (Catathrenia) Nedir?


Uykuda inleme, tıpta "catathrenia" olarak adlandırılan bir uyku bozukluğudur. Bu durum, genellikle uyku sırasında nefes verme aşamasında uzun, inilti benzeri sesler çıkarılmasıyla karakterizedir. İnleme sesleri sıklıkla derin uyku evrelerinde (REM uykusu dışında) ortaya çıkar ve kişi bu sesleri çıkardığının farkında olmaz. Catathrenia, bir solunum bozukluğu olarak sınıflandırılır ve genellikle zararsız olsa da, uyku kalitesini etkileyebilir veya sosyal rahatsızlıklara yol açabilir. İnsanların yaklaşık %0,5'inde görüldüğü tahmin edilmektedir ve her yaşta ortaya çıkabilir, ancak ergenlik döneminde daha yaygındır.

Uykuda İnlemenin Nedenleri


Uykuda inlemenin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. İşte olası nedenler:
  • Solunum yolu anormallikleri: Üst solunum yollarındaki darlıklar veya kas gevşemesi, nefes verme sırasında ses çıkmasına neden olabilir.
  • Genetik yatkınlık: Aile öyküsü olan bireylerde daha sık görülebilir, bu da genetik faktörlerin etkili olabileceğini düşündürür.
  • Uyku evreleriyle ilişki: Özellikle derin uyku (NREM evresi) sırasında solunum kontrol mekanizmalarında geçici değişiklikler meydana gelebilir.
  • Stres ve anksiyete: Psikolojik faktörler, uyku sırasında solunum düzenini etkileyerek inlemeye yol açabilir.
  • Diğer uyku bozuklukları: Uyku apnesi veya horlama gibi durumlarla birlikte görülebilir, ancak catathrenia genellikle apne (nefes durması) içermez.
  • Yaşam tarzı faktörleri: Alkol tüketimi, sigara kullanımı veya yorgunluk, uyku kalitesini bozarak inlemeyi tetikleyebilir.

Uykuda İnlemenin Belirtileri ve Tanısı

Uykuda inleme, genellikle kişinin kendisi tarafından fark edilmez ve aile üyeleri veya partnerler tarafından gözlemlenir. Belirtiler şunları içerebilir:
  • Uzun süreli, inilti benzeri sesler çıkarma, genellikle nefes verme sırasında.
  • Seslerin gece boyunca tekrarlanması, ancak kişinin uyanıklığı sırasında olmaması.
  • Nadir durumlarda, uyku bölünmesine bağlı gündüz yorgunluğu veya konsantrasyon güçlüğü.
Tanı için bir uyku uzmanına başvurulması önerilir. Uyku çalışması (polisomnografi) yapılarak, uyku evreleri, solunum kalıpları ve ses kayıtları değerlendirilir. Bu, diğer uyku bozukluklarından ayırt edilmesine yardımcı olur.

Uykuda İnleme Nasıl Önlenir veya Yönetilir?

Uykuda inleme genellikle ciddi bir sağlık sorunu değildir, ancak rahatsız ediciyse önlemek veya yönetmek için çeşitli yöntemler denenebilir. İşte bazı öneriler:
  • Uyku hijyenini iyileştirin: Düzenli uyku saatleri belirleyin, yatak odasını sessiz ve karanlık tutun ve yatmadan önce ağır yemeklerden kaçının.
  • Stres yönetimi: Meditasyon, derin nefes egzersizleri veya yoga gibi tekniklerle stresi azaltın, çünkü anksiyete inlemeyi tetikleyebilir.
  • Yaşam tarzı değişiklikleri: Alkol ve sigarayı sınırlayın veya bırakın, çünkü bunlar solunum yollarını etkileyebilir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak genel uyku kalitesini artırabilir.
  • Uyku pozisyonunu değiştirin: Sırt üstü yatmak, solunum yollarını daraltabileceğinden, yan yatmayı deneyin. Bu, bazı kişilerde inlemeyi azaltabilir.
  • Profesyonel yardım alın: Bir uyku kliniğinde değerlendirme yaptırın. Uyku apnesi gibi altta yatan bir durum varsa, CPAP (Sürekli Pozitif Hava Yolu Basıncı) cihazı gibi tedaviler önerilebilir. Catathrenia için özel bir ilaç tedavisi olmasa da, doktorunuz semptomları hafifletmek için seçenekler sunabilir.
  • Ses kayıtları kullanın: Uyku sırasında seslerinizi kaydederek durumu izleyin ve bir uzmana danışırken bu kayıtları paylaşın.

Sonuç

Uykuda inleme, çoğunlukla zararsız bir durum olsa da, uyku partnerlerini rahatsız edebilir veya nadiren uyku kalitesini düşürebilir. Nedenleri tam olarak bilinmese de, stres, solunum faktörleri ve genetik yatkınlıkla ilişkili olabilir. Önlemek için uyku hijyenine dikkat etmek, stresi yönetmek ve gerekirse tıbbi yardım almak önemlidir. Eğer inleme sesleri şiddetliyse veya günlük yaşamı etkiliyorsa, bir uyku uzmanına danışmak en iyi yaklaşımdır. Unutmayın, bu durum genellikle endişe gerektirmez, ancak doğru tanı ve yönetimle daha rahat bir uyku deneyimi sağlanabilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;