Uykuda panik atak neden meydana gelir ve belirtileri nelerdir?

Uykuda panik atak, kişinin uyku sırasında aniden yoğun bir korku, endişe veya panik hissiyle uyanması durumudur. Bu ataklar genellikle uykunun derin olmayan evrelerinde, özellikle de REM (hızlı göz hareketi) uykusundan önceki geçiş dönemlerinde ortaya çıkar. Uyku panik atakları, gündüz yaşanan panik ataklara benzer semptomlar gösterir, ancak uyku sırasında meydana geldikleri için kişide şaşkınlık ve dezoryantasyon hissi yaratabilir. Bu durum, uyku kalitesini bozarak günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir.

Uykuda Panik Atak Nedenleri

Uykuda panik atakların ortaya çıkmasında birden fazla faktör rol oynayabilir. Bu nedenler genellikle psikolojik, fizyolojik ve çevresel unsurların birleşiminden kaynaklanır. İşte yaygın nedenler:

• Genetik yatkınlık: Ailede panik bozukluk veya anksiyete öyküsü varsa, bireyin uykuda panik atak yaşama riski artabilir.
• Stres ve kaygı: Günlük yaşamdaki yoğun stres, travmatik olaylar veya süregelen endişeler, uyku sırasında panik atakları tetikleyebilir.
• Biyolojik faktörler: Beyindeki nörotransmitter dengesizlikleri (örneğin serotonin veya norepinefrin seviyelerindeki değişimler) panik ataklara yol açabilir.
• Uyku bozuklukları: Uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu veya parasomniler gibi durumlar, uykuda panik atak riskini artırabilir.
• Yaşam tarzı faktörleri: Aşırı kafein tüketimi, düzensiz uyku saatleri veya alkol kullanımı, uyku kalitesini bozarak atakları tetikleyebilir.
• Hormonal değişiklikler: Adet döngüsü, menopoz veya tiroid problemleri gibi durumlar, panik ataklara zemin hazırlayabilir.

Uykuda Panik Atak Belirtileri

Uykuda panik atak belirtileri, genellikle aniden başlar ve birkaç dakika içinde zirve yapar. Kişi bu semptomları uyandıktan sonra hatırlayabilir ve genellikle yoğun bir korku hissi eşlik eder. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Ani ve yoğun bir korku veya dehşet hissiyle uyanma.
• Hızlı kalp atışı (çarpıntı) veya kalbin göğüsten fırlayacakmış gibi hissettirmesi.
• Nefes darlığı, boğuluyormuş gibi hissetme veya hızlı nefes alıp verme.
• Terleme, titreme veya üşüme hissi.
• Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma hissi.
• Baş dönmesi, sersemlik veya bayılacakmış gibi hissetme.
• Mide bulantısı, karın ağrısı veya sindirim problemleri.
• Gerçeklik duygusunun kaybolması (derealizasyon) veya bedenden ayrılma hissi (depersonalizasyon).
• Ölüm korkusu veya kontrolü kaybetme endişesi.
• Uyandıktan sonra sakinleşmekte zorlanma ve uykuya dönememe.

Bu belirtiler genellikle 10-20 dakika sürer ve sonrasında kişi kendini yorgun veya bitkin hissedebilir. Tekrarlayan ataklar, uyku korkusuna (somnafobi) yol açarak uyku düzenini daha da bozabilir. Eğer bu semptomları sık yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına başvurmanız önerilir; çünkü uykuda panik ataklar, altta yatan panik bozukluk veya başka tıbbi durumların işareti olabilir. Erken teşhis ve tedavi, yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.